Themabijeenkomst:
'Aandacht voor iedereen'
bij
de CG Raad Churchillaan 11 5 hoog in Utrecht.
Met
oog op de evaluatie van de WMO Raden in Nederland te Utrecht bij de
CG Raad op 14 juni 2012 jl, kan gesteld worden dat de WMO Raden qau
doelstellingen, doelgroepen, vormen en demoncratische gehalte om
maar iets te noemen nergens bij deze raden gelijk zijn. Wij hebben
ons afgevraagd of de bestaande werkwijze van deze raden soms invloed
hebben op de manier waarop zij naar de decenftralisatie van de
begeleiding kijken. Maar vaak ook niet.
De
WMO raden zijn overal in Nederlang anders van samenstelling en/of
organisatie.
We
vroegen ons af hoe nieuw zijn de nieuwe doelgroepen eigenlijk voor
WMO Raden?
Waarop
wij na discussie erop uitkwamen dat veel WMO Raden eigenlijk amber
met nieuwe doelgroepen werken. Om een voorbeeld te geven met de
ambulantisering komen steeds meer mensen van de psychiatrie en de
verstandelijk beperkten doelgroepen in beeld bij de WMO, MSS
(Maatschappelijke Steunsystemen) deze mensen leven in een wijk (in
Amsterdam in een Woon-servicewijk en niet meer in een GGZ Kliniek of
andere GGZ/MO zetting. Zij hebben niet meer hun cliëntenraden die
hun belangenbehartigen omdat ze uit de instellingen zijn en nu
zelfstandig wonen en zo'n raad niet meer hebben. Deze mensen uit de
wijk zouden dan in een WMO Raad (Amsterdam heeft er 7, 7 stadsdelen).
Maar dat is amper het geval, GGZ/MO doelgroepen worden amper
vertegenwoordigd in de WMO Raden in Amsterdam maar ook in vele andere
plaatsen in Nederland.
Over
contact met de achterban van de WMO Raden vroegen wij ons af of deze
raden voldoende contact hadden met hun achterban. Dit is helaas ook
bij veel WMO Raden niet het geval. Cliënten met begeleiding zijn
vaak beter af als het gaat om hun belangenbehartig, zij hebben dus
cliëntenraden, cliëntenbelangenorganisaties, klankbordgroepen,
achterban raadplegers, spiegelgesprekken en vele deze soortige
methoden. Als niet begeleid cliënt woon je in een wijk en het
enige dat je kunt doen is je stem laten horen bij inspraak bij de
gemeente of door te participeren in een WMO Raad.
Overal
ten lande hebben deze raden andere doelstellingen, en thema rond de
WMO maar ook over voor bewoners ter plaatse andere belangrijke
thema's. De thema's kunnen dus bij de WMO Raden niet alleen over de
WMO gaan of WMO Voorzieningen of loketten in de wijk van de plaats.
Doelgroepen
kunnen ter plaatse in Nederland in (meerderheid) WMO Raden
verschillen. Zo komen de ouderen en lichamelijk en verstandelijk
gehandicapten vaak in meerderheid voor in een Raad. In het oosten van
het land leven veel verstandelijk beperkten dus zullen deze naast de
ouderen vaak goed vertegenwoordigd zijn in de Raad.
Het
valt echter op dat in de Randstad minder GGZ/MO doegroepen
vertegenwoordigd zijn in een WMO Raad. Terwijl de GGZ in andere
delen van het land de grootste doelgroep vormen vertegenwoordigd in
een WMO Raad.
Het
nadeel van oververtegenwoordiging van (bepaalde) een doelgroep is
vaak dat de doelgroepen die een strikte minderheid zijn in een Raad
niet met hun belangen aan bod komen. Bijvoorbeeld gebeurt het (eigen
ervaring) vaak dat bij een oververtegenwoordiging van ouderen, vaak
onderwerpen op de agenda komen rondom ouderenbelangen als aanschaf
rolstoelen, aanvullend openbaar vervoer, zorgcentra/
bejaardentehuizen of andere ouderenbelangen. Hierdoor trekken de
GGZ/MO doelgroepen aan het korte end en zullen hun onderwerpen niet
of nauwelijks voorkomen op de agenda. Het zou in het belang van de
Gemeente (die vaak met éen mond wil spreken en niet met
versplinterde doelgroepen en belangenorganisaties dat een WMO Raad
uit de in de wijk, stad of plaats breed vertegenwoordigde
doelgroepen in een Raad moeten zijn vertegenwoordigd.
Andere
onderwerpen die de revu passeerden waren:
De
verschillende vormen en doelstellingen van de raden.
Bv;
als forum, klandbordgroep, of adviesraad.
Als
doelstellingen dus niet alleen WMO Onderwerpen.
-
Slecht juridisch gestoeld adviesrecht (niet bindend voor de
gemeenten) We nemen het mee, maar niet mee terug.
-
Concurentie tussen de doelgroepen in de WMO Raad, iedereen vind zijn
onderwerpen de belangrijkste en van groot belang.
-
Mondigheid van de doelgroepen; waarbij de ene doelgroep beter mondig
is en ter zake kundig dan de anderen of iets beter onder woorden kan
brengen.
-
Vaak geen onafhankelijk voorzitter in de Raad dus een oudere
voorzitter hecht misschien meer belang aan de voor de ouderen van
belang zijnde agenda punten.
-
Ondersteuning voorzitters ontbreekt vaak of zou beter kunnen met meer
expertise voor de onderwerpen op de agenda, samenstelling van de
Raad of andere voor deze Raden berijke zaken.Veel raden
vertegenwoordigen hun zelf en niet de achterban, voor wie zit je
dan in de WMO Raad? Relatie met de gemeente is belangrijk maar ook
met de juiste voor van belang zijnde onderwerpen juiste gemeentelijke
afdelingen of diensten. Eénheid in een raad is vaak niet mogelijk of
zeer moeilijk door de diversiteit van de doelgroepen met al hun
verschillende belangen. Voor de gemeente een eitje: 'verdeel en
heers'
-
De invloed van de WMO Raden is gestoeld op inspraak en geen
medezeggenschap dus niet daar waar het beleid van de gemeente nog
gemaakt moet worden (zullen ze ook nooit zo makelijk toestaan mijns
inziens) maar waar dit beleid al gemaakt is, dus inspraak: De muur
is al rood en achteraf mag je inspreken dat je hem liever paars had
gewild, de Noordzuidlijn is al gepland en goedgekeurd, hij komt er
toch, later mag je inspreken dat je liever geen Noordzuidlijn wil,
je krijgt koffie met gebak, verslagje thuis en mag even door
inspraak microfoon zeggen wat je wilt. Maar de Noordzuidlijn komt er
toch wel.
WMO
Raden moeten doelgroepvertolkers in hun raad hebben die de taal van
hun achterban
vertolken
naar de gemeenten.
Aanbevelingen:
Werk als WMO Raad samen met GGZ WMO Ambassadeurs of andere Dak- en
thuislozen Ambassadeurs. Zij hebben vaak al een brug geslagen met de
achterban en vertolken hun taal al aan de gemeenten. Zij geven
signaleringen door aan de gemeenten dus ook aan een WMO Adviesraad of
Klandbordgroep.
Maar niet overal heb je
Ambassadeurs en natuurlijk zul je als WMO Raad zelf ook je achter ban
moeten willen en kunnen bereiken. Sommige WMO Raden werken met
commissies die dichter bij de achterban samenkomen en/of met ze
praten als achterbanraadplegers of via spreekuren of dergelijke.
Aanbevelingen zijn dat
een WMO Raad beter moet gaan samen werken met Welzijns organisatie's
of zelfs met scholen (hoge scholen, etc.) Want veel mensen moeten
nu ambulantiseren en uit de GGZ kliniek of uit de MO
(Maatschappelijke Opvang) en zolang mogelijk zelfstandig in hun huis
moeten kunnen blijven wonen. Waarbij de gemeente dan de Woon-service
wijken gaan voorzien van allerhande zaken als; WMO Voorzieningen,
Fysiotherapeuten, arstenpraktijken, tandartsen en WMO Lokketten.
Het was een mooie
bijeenkomst met veel expertise op het gebied van WMO (advies) Raden.
Aanwezig waren:
Hay Smits WMO
Forum Venlo
Jan Martens WMO Forum Venlo
Dick Oudenampsen Verwey
Jonker Instituut
Maarten de Gouw
Koepel WMO Raden
Theo Royers
Vilans
Karin Sok
Movisie
Michaela Merkus
Movisie
Henk Beltman
Programma aandacht voor iedereen.
Nienke van der Veen Programma
aandacht voor iedereen.
En mijzelf.
Er moet nog veel gebeuren
op het gebied van proffessionalisering van de kwaliteit van de
WMO Raden dunkt mij.
Ria Antoinette Mulder
GGZ WMO Ambassadeur
Amsterdam
